بسم الله الرحمن الرحیم
مسجد
مسجد خانه خدا و محل عبادت و برترین و شریفترین مکان روى زمین است؛ مسجد مرکز اتّصال قلب و روح به محبوب حقیقى و جاى شنیدن دعوت حضرت دوست به سوى خیر و کمال است.
مسجد، آباد کننده دل، تصفیه کننده جان و مرکز تجلّى انوار ربوبى بر قلب مؤمنان است.
مسجد، خانه هدایت و مرکز تربیت و جایگاه اهل معرفت و محل سوز و گداز عاشقان الهى است.
مسجد جاى خردمندان، خانه برکت براى مستمندان و جاى مناجات دردمندان و سرزمین برآورده شدن نیاز حاجتمندان است.
مسجد خانه قرآن، مدرسه عشق، مکتب دانش، مرز بینش و محل گرفتن فیوضات ربانى از عالم قدس است.
مسجد جایگاه نزول برکات، مرکز تدارک مافات و صحنه پیکار با عوامل شیطان و جاى نجات از درکات است.
مسجد، پلى به سوى بهشت و راهى به سوى فضیلت و طریقى به طرف هدایت و دلیلى به سوى نقطه وصال براى فراق زدگان است.
مسجد، جایى است که عبادت و بندگى در آن، افضل و برتر از سایر مکانها است و آباد نگاه داشتن آن از اعظم عبادات و قربات است.
مسجد، جایگاه بسیج عباد خدا براى عبادت و خدمت به خلق، امر به معروف و نهى از منکر، حلّ مشکلات مسلمانان و آمادگى جهت جهاد و مبارزه با دشمنان خدا و انسانیت است.
مسجد، مرکزى است که امروز قدرش مجهول و فرداى قیامت براى آنان که حقّش را ادا نکردند، بزرگترین اندوه و حسرت و واسطه شرمسارى و خجالت در پیشگاه حضرت دوست است!
مسجد در قرآن
[إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ وَ لَمْ یَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسى أُولئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِینَ] «5». آباد کردن مساجد خدا فقط در صلاحیت کسانى است که به خدا و روز قیامت ایمان آورده و نماز را بر پا داشته و زکات پرداخته و جز از خدا نترسیدهاند؛ پس امید است که اینان از راه یافتگان باشند. [لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِیهِ، فِیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ] «6». قطعاً مسجدى که از نخستین روز بر پایه تقوا بنا شده شایستهتر است که در آن [به نماز و عبادت] بایستى، در آن مردانى هستند که خواهان پاکیزگى [و طهارت جسم و جان] هستند و خدا پاکیزگان را دوست دارد. از آیات شریفهاى که ذکر شد، روشن مىشود که خداوند بزرگ به مساجدى که به دست مردم مؤمن بنیانگذارى شده و مسلمانان در آن مساجد خود را به تربیت و فضیلت مىآرایند و از این مراکز به تزکیه نفس و محدود کردن غرائز و آبادى دنیا و آخرت اقدام مىکنند، سخت علاقهمند است و در مرحله بعد استفاده مىشود که اگر مساجد از نظر هدایت آباد شد و آبادى هدایت آن هم بستگى به عمل مردم و علما به شرایط مسجد دارد، مسلمانان در تمام جبهههاى حیات و زندگى بر دشمنان خود پیروز و داراى عزت دارین خواهند بود!! مسجد در روایات روایات و احادیث اسلامى درباره مسجد، مسائل بسیار مهمى را طرح کردهاند که بر تمام مسلمانان لازم است آن ها را رعایت کرده و از این راه خشنودى حضرت حق و پیامبر صلى الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام را جلب کنند. ... سَمِعْتُ أَباعَبْدِاللّهِ علیه السلام یَقُولُ: شَکَتِ الْمَساجِدُ إِلَى اللّهِ تَعالى الَّذینَ لا یَشْهَدُونَها مِنْ جیرانِها، فَأَوْحَى اللّهُ عَزَّ وَجَلَّ إِلَیْها: وَعِزَّتی وَجَلالی لا قَبِلْتُ لَهُمْ صَلاةً واحِدَةً وَلا أَظْهَرْتُ لَهُمْ فِى النّاسِ عَدالَةً وَلا نالَتْهُمْ رَحْمَتی وَلا جاوَرُونی فی جَنَّتی «7». راوى مىگوید: از حضرت صادق علیه السلام شنیدم که مساجد به پروردگار عالم از همسایگانى که در آن شرکت نمىکنند، شکایت بردند. خطاب رسید که: به عزت و جلالم سوگند، در صورت استخفاف به مساجد یک نماز از آنان قبول نمىکنم و آنان را به عدالت در بین مردم آشکار نمىنمایم و به رحمتم نمىرسند و در بهشت مجاور من نخواهد بود. قالَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله: کُونُوا فِى الدُّنْیا أَضْیافاً، وَاتَّخِذُوا الْمَساجِدَ بُیُوتاً وَعُودُوا قُلُوبَکُمُ الرِّقَّةَ وَأَکْثِرُوا مِنَ التَّفَکُّرِ وَالْبُکاءِ مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ، وَاجْعَلُوا الْمَوْتَ نَصْبَ أَعْیُنِکُمْ وَما بَعْدَهُ مِنْ أَهْوالِ الْقِیامَةِ تَبْنُونَ ما لا تَسْکُنُونَ وَتَجْمَعُونَ ما لا تَأْکُلُونَ فَاتَّقُوا اللّهَ الَّذی إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ «8». پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: در دنیا مهمان باشید، این دلبستگىها و آرزوها شایسته مهمان نیست، مساجد را به عنوان خانه اصلى خود بگیرید، دل ها را به رقّت عادت دهید، زیاد اندیشه کنید و از خشیت حق گریه داشته باشید، موت و اهوال قیامت را نصب العین قرار دهید، این چه زندگى غلطى است که ساختمانى کردهاید که در آن سکنى ندارید و آن قدر جمع کردهاید که براى شما قدرت خوردن نیست، از خدایى که به سوى او باز مىگردید، پروا کنید! امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: رفت و آمد به مسجد یکى از این منافع را دارد: برادرى که برادریش سود خدایى دارد. تحصیل علم جدید و تازه. دانستن آیه محکمه. برخورد به رحمت منتظره. یاد گرفتن کلمه هدایت که انسان را از گمراهى برهاند. شنیدن کلامى که راهبر به سوى راه خداست. ترک گناه از ترس حق یا حیا از حضرت بارى «9». قالَ عَلِىٌّ علیه السلام: لَیْسَ لِجارِ الْمَسْجِدِ صَلاةٌ إِذا لَمْ یَشْهَدِ الْمَکْتُوبَةَ فِى الْمَسْجِدِ إِذا کانَ فارِغاً صَحیحاً «10». على علیه السلام فرمود: همسایه مسجد اگر از هر جهت فراغت و صحت داشته باشد، باید براى نماز واجب به مسجد بیاید که با بودن فراغت و صحت، حق نماز در جاى دیگر براى او نیست.